Spoorwegnostalgie

De verboden vrucht: smalspoor te Rongshan

Na een pauze van anderhalf jaar kon uw webmaster toch nog een nieuwe stoomlocatie bezoeken in het prachtige China. Het ging hier niet om "zomaar" een plek met stoomlocomotieven, maar wel een plek die je als westerling tot voor kort best kon mijden, namelijk de gevangenisspoorlijn van Rongshan. Tot enkele jaren geleden werden hier dwangarbeiders ingezet voor het delven van kolen in de steenkoolmijnen langs dit smalspoorlijntje. Het gebied rond Rongshan was verboden terrein voor buitenlanders, waardoor meteen alle hoop leek te vervliegen om foto's te kunnen maken van de stoomtreinen die hier dienst deden. Het bestaan van deze spoorlijn was echter bekend bij de in China geïnteresseerde spoorwegliefhebbers en samen met een aantal van hen hoopte uw webmaster dat op een dag het tij zou keren.

Dit gebeurde begin 2013 toen Bernd Seiler na vele pogingen daartoe met www.Farrail.com een toelating vast kreeg om met een groep dit smalspoorlijntje te bezoeken. Enkele maanden later plande uw webmaster met zijn Chinese vriendin een toeristische rondreis door China en zij zag het wel zitten om op avontuur te trekken naar Rongshan en te kijken hoe men ons zou ontvangen. Een officiële toelating zou voor een individuele reis onbetaalbaar zijn en bovendien waren ze in dit tot voor kort verboden gebied alles behalve vertrouwd met buitenlanders. Uw webmaster heeft in het verleden al op "gemakkelijkere" plekken botsingen gehad met de politie. Al bij al zou het dus een spannende onderneming worden, dus uw webmaster was (en is!) zijn toeverlaat Lingling enorm dankbaar dat ze de gok aandurfde.

De eerste uren te Rongshan waren we erg op onze hoede: niet teveel opvallen, voorzichtig aftasten hoe men zou reageren op een buitenlandse fotograaf. Na enkele uren werd het al spannend toen een politiewagen opdook net toen we langs de kant van de weg op een trein stonden te wachten. Hier was geen ontkomen meer aan... De politiewagen stopte uiteraard en vroeg waar ik vandaan kwam. Dit kon ik nog zelf beantwoorden. Toen ze echter een conversatie wilde opstarten, mocht Lingling in actie komen. Enkele spannende momenten later schoten ze hard in de lach, waarna ze verder reden. Op de terugweg draaide een van de agenten het raampje open en riep iets naar ons à la "terrorist, terrorist". Oh, als zelfs de politieagenten zo gemoedelijk reageerden, moesten we ons niet teveel zorgen meer maken. Dit zouden 4 schitterende dagen worden! Kijkt u mee?

Iedere morgen vertrekt rond 7u50 een gemengde reizigers- en goederentrein van Rongshan naar Yujiabian, waarbij een opdrukloc geen luxe is. Onderweg loopt een en ander mis door een grondverzakking vlak langs de spoorlijn, maar na een hoop gedoe (we besparen u de details...) geraken beide locs toch in het eindstation. Op deze foto (gemaakt op 29 juli 2013) zie je links de C2 211 die haar platte wagen en een set lege kolenwagens naar de mijn duwt. De C2 219 heeft een set beladen kolenwagens aan de haak en zal deze op de gemengde trein rechts koppelen, waarna de terugweg naar Rongshan kan worden aangevat.

Even later is het zo ver en mag de C2 219 met haar gemengde goederen- en reizigerstrein van Yujiabian naar Rongshan rijden. We zien de trein hier bij het vertrek vanuit het eerste station, tijdens het aanzetten van de beladen trein. De reizigerswagens zijn nog net herkenbaar achteraan in de trein.

Doordat we de hele dag een taxi huren, is het een koud kunstje om de trein weer in te halen. De trein passeert hier enkele schitterende traditionele woningen te Xia Wangjialing, maar de machinist en de stoker hebben duidelijk meer interesse in de vreemde bezoeker langs het spoor.

Aangekomen te Rongshan rangeert de C2 219 eerst enkele platte wagens tegen de beladen kolenwagens, alvorens om te lopen en de kolen te lossen. Op die manier hebben ze straks minder werk bij het klaarzetten van de gemengde trein die in de namiddag weer naar Yujiabian zal rijden. Goed gezien van de spoorlieden! Wat u wellicht al goed gezien heeft, is de normaalsporige SY1305 links in beeld. Tot de zware aardbeving in Sichuan van 2008 (hierbij vielen bijna 70.000 doden, deze aardbeving was ook bij ons in het nieuws), werden de per smalspoor aangevoerde kolen in Rongshan overgeladen op normaalsporige wagens.

Tussen het achtervolgen van de treinen door is het even wachten. Ideaal om wat sfeerfoto's te maken in het nog erg authentieke Rongshan. Deze oude man kijkt duidelijk verbaasd naar de dingen die in zijn tuin gebeuren. Enkele seconden later zal hij nog een pak verbaasder kijken als hij de buitenlandse bezoeker in het vizier krijgt.

Een foto met een behoorlijke dosis ironie... De leuze op het huis luidt: "Vergeleken met Lenin en Marx biedt Mao een beter antwoord om de ziel van de gewone mens te hervormen." Blijkbaar is de fut er wat uit, want de motor staat aan de kant met platte band...

In de namiddag rijdt de C2 219 voor een tweede keer naar Yujiabian. Ook nu betreft het weer een gemengde reizigers- en goederentrein, maar in tegenstelling tot wat de foto doet vermoeden, blijft de C2 211 (achteraan de trein) braaf in Rongshan. Een duwtje geven bij het vertrek kan echter nooit kwaad...

30 juli 2013 kan niet beter starten! Er is letterlijk (en figuurlijk!) geen wolkje aan de lucht en vlakbij het hotel vinden we enkele typische ontbijtkraampjes. Deze jongedame verkoopt omelet, maar wij kiezen voor uw webmasters' favoriete ontbijt "bautse": warme broodjes gevuld met vlees en groenten. Een delicatesse!

Bij onze aankomst in Rongshan is de C2 211 nog aan het rangeren met enkele extra platte wagens voor de ochtendtrein naar Yujiabian. De stoker op de C2 219 is de druk al stevig aan het opvoeren. Het blijft uw webmaster verbazen hoe snel de rangeringen bij smalspoor altijd weer in hun werk gaan.

Snel zoeken we dit punt aan de rivierbrug net buiten het station, waar de C2 219 na enkele minuten van zich laat horen. Samen met de C2 211 (als opdrukloc) brengt ze 16 lege kolenwagens, 2 begeleiderwagens of "cabooses", 2 reizigerswagens en 4 platte wagens naar Yujiabian.

Enkele kilometers verderop, tussen Zhangjiachi en Yüjiaxiangfang, hebben we de trein weer ingehaald en wordt deze opname in vogelperspectief gemaakt. Of zou de weg gewoon een pak hoger dan het spoor liggen? Op deze foto zie je het grootste nadeel van deze spoorlijn: de locomotieven rijden tender voor omhoog. Ach ja, het is altijd zo geweest, dus we zullen het ermee moeten doen. De stoker kan er zich niet druk in maken, die heeft al zorgen genoeg om de keteldruk op peil te houden.

Voorbij het volgende dorpje (Yanwo) bevindt zich dit brugje tussen de rijstvelden. Hoog tijd om de taxi te stoppen en weer een opname in de zon te maken. De C2 219 werkt ondertussen hard verder: een kilometer verderop mag ze pauzeren in Shanziba, maar tot dan gaat de klim genadeloos verder.

Uitbollen maar! Vlak voor Shanziba sluit de machinist de regulateur, zodat de trein langzaam het stationnetje binnenrijdt. Het gebouw links op de foto is een deel van de vroegere gevangenis. De toenmalige bewoners hadden vast andere zorgen dan naar het passerende stoomtreintje te kijken...

Doordat de rangeringen in Shanziba een tijdje duren, besluiten we een kijkje te nemen aan het station zelf. De C2 219 is met haar reizigerstreintje doorgereden naar Yujiabian, maar de C2 211 blijft hier om te assisteren met het laden van de achtergebleven kolenwagens. Ondertussen hebben, volledig volgens Chinese traditie, een aantal motorrijders hun werkpaard al binnen het vrije ruimteprofiel geparkeerd. Rechts zie je nog net het betonnen tunnelportaal van de enige tunnel die dit smalspoorlijntje kent.

De C2 211 heeft de grootste moeite om haar lege wagens naar de laadinstallatie te duwen. De sporen zijn erg vochtig en bovendien gaat het bergop. Slechts door heen en weer te rijden, geraakt de trein iedere keer een stukje verder: spectaculair om te zien en bovendien enorm fotogeniek.

Een uurtje later gaat alle aandacht naar de C2 219 als ze met haar gemengde reizigers- en goederentrein vanuit Yujiabian naar Rongshan rijdt. We zien haar hier net buiten het vertrekstationnetje. Beneden op de achtergrond zie je de uitlopers van de vroegere gevangenis. Bovenaan, tegen de bergflank, zie je enkele woningen van het dorpje zelf.

Dezelfde trein, of toch niet helemaal? Te Shanziba aangekomen, heeft de C2 219 een gereedstaande beladen trein aangehaakt vooraleer haar weg te vervolgen richting Rongshan. De C2 211 blijft hier achter om nog een tweede trein te beladen. Wij besluiten echter de C2 219 met haar serieus aangegroeide trein naar Rongshan te volgen. Hier ziet u de trein bij de passage van het dorpje Chenjiatianba.

In Rongshan is het na aankomst "business as usual" met de nodige rangeringen. Op gegeven moment geraakt de C2 219 zelfs met de reizigerswagens tot onder de overlaadinstallatie. Dat schreeuwt om een fotootje!

Even later is het dan de beurt aan de goederenwagens om richting laadplaats te worden opgeduwd. Het locomotiefje mag nu al haar kunsten laten zien, want die 16 beladen kolenwagens gaan echt niet vanzelf aan het rollen.

Dat de reizigerswagens daarnet tot onder de laadplaats geduwd werden, heeft alles te maken met deze platte wagens die zich voor de reizigerswagens bevonden na aankomst in Rongshan. Aan het oostelijke uiteinde van het emplacement van Rongshan (en dus eigenlijk ook aan het uiteinde van het smalspoornet in haar geheel) bevindt zich dit spoortje waar iedere dag mijnmateriaal op deze wagonnetjes wordt geladen. Vandaag is er blijkbaar nood aan stutten voor de mijngangen...

Stipt op tijd (15u20) verlaat de C2 219 Rongshan met de tweede gemengde reizigerstrein naar Yujiabian. Doorgaans rijden de treinen vertrekkend vanuit Rongshan relatief op tijd. De tegentreinen vormen een ander paar mouwen, aangezien veel afhangt van de hoeveelheid rangeringen aan de steenkoolmijnen te Shanziba en te Yujiabian. Helaas blijft het locomotiefje stevig gecamoufleerd tegen de donkere achtergrond, maar goed, dat nemen we er voor een keertje maar bij.

Enkele weken voor ons bezoek was er zware regenval in de provincie Sichuan, met een hoop wateroverlast tot gevolg. Wij hebben gelukkig geen last meer van overstromingen, maar hier en daar is er wel land weggespoeld. De ergste plek is vlak langs het smalspoorlijntje, waar een hoop rotsen naar beneden is gestort en bovenop het kleine weggetje naar Yujiabian is geland. Door herstellingswerken moeten we de achtervolging van de tweede trein naar Yujiabian noodgedwongen staken. Geen nood, want zo kunnen we een tempel bezoeken die we al vanuit de verte hadden zien liggen. Tijdens de wandeling hier naartoe zien we deze vrouw aan de rivieroever de was doen. Gelukkig voor haar is het geen kookwas!

In de tempel zelf kunnen ze niet geloven dat ze een buitenlander op bezoek hebben. Prompt krijgen we dan ook deskundige uitleg van een van de oudere dames die de tempel onderhoudt. Tussendoor is er gelukkig tijd voor een fotootje :-)

Op de terugweg steken we via een splinternieuwe hangbrug de rivier over, als we plots deze boer met zijn waterbuffel zien staan. Je vraagt je toch af waar deze beesten hun naam aan te danken hebben ;-) Overigens neemt niet alleen de waterbuffel een frisse duik. Als je goed kijkt, zie je ook het zoontje van de boer genieten van wat verkoeling.

Voor de laatste trein van de dag is het spannend afwachten hoe laat hij zal opdagen. De wegenwerken zijn immers nog bezig, waardoor we hem niet tegemoet kunnen rijden. Langzaam gaat de zon onder en worden de schaduwen langer... Met een uur vertraging en toch net op tijd (...) daagt de C2 219 op met haar reizigerstrein bestaande uit een caboose en twee reizigerswagens. Jaja: iedere trein ziet er anders uit in Rongshan, maar vervelend kan je dit natuurlijk niet noemen.

De laatste julidag van 2013 is zo'n dag dat de eerste foto ook meteen de beste is :-) Met een behoorlijk indrukwekkende lengte van 25 wagens (2 cabooses, 2 reizigerswagens, 16 kolenwagens en 5 platte goederenwagens) mogen de trekkende C2 219 en de duwende C2 211 serieus hun best doen. We zien de trein hier op een van de knapste punten van de lijn, namelijk tussen Zhangjiachi en Yüjiaxiangfang. In feite bevinden we ons hier slechts enkele honderden meters van het standpunt van de vorige foto, want toen stond uw webmaster aan de kraan (zichtbaar boven de rookpluim op deze foto) voor de avondtrein uit de andere richting. Op de achtergrond zie je trouwens vaag de Boedhistische tempel die we gisteren nog bezocht hebben.

Tussen Yanwo en Shanziba hebben we de trein weer ingehaald en kan deze fraaie doorkijk gemaakt worden, waarbij nog net de hele trein zichtbaar is. Juist, gisteren stonden we ook al eens bij dit bruggetje, maar toen werd de trein meer van opzij gefotografeerd, waardoor de tweede locomotief niet zichtbaar was op de foto.

Na aankomst te Shanziba moet er weer gerangeerd worden, maar voor het zover is, kunnen de locale inwoners snel hun graantje (of kolenbrokje) meepikken. Snel openen ze de luiken om te zien of er nog bruikbare kolen te rapen vallen. Het personeel laat dit oogluikend toe, zoals op zovele plekken waar uw webmaster al geweest is.

Nadat de lege kolenwagens uit de trein zijn gerangeerd, wordt de C2 211 achteraan de serieus ingekort trein gekoppeld. Niet zichtbaar, maar duidelijk klaar voor de actie is de C2 219 die de trein dadelijk naar Yujiabian zal slepen, waarbij de C2 211 even mag uitrusten. Althans, dat is toch de bedoeling, want...

Bij smalspoorlijnverkeer durft er al eens iets mislopen, maar deze reden spant toch de kroon. Tijdens de eerste dag van ons bezoek aan dit smalspoorlijntje werd al melding gemaakt van een aardeverschuiving. Blijkbaar heeft men er toen niet beter op gevonden dan die aarde op de gewassen van een boer te droppen en die is daar natuurlijk niet blij mee. Hij heeft gisteren zijn ongenoegen al kenbaar gemaakt, maar de verantwoordelijke van het spoorlijntje heeft er geen gehoor aan gegeven. Vandaag is de maat vol en houdt de boer het treintje staande. Hij weigert de doorgang vrij te maken totdat er een oplossing uit de bus komt.

De oplossing laten uren op zich wachten en het wordt duidelijk dat er niet direct verandering verwacht moet worden. We besluiten het verdere verloop niet meer af te wachten en de rest van de dag aan een iets traditionelere vorm van toerisme te doen. Onderweg naar de taxi wordt deze hangbrug overgestoken en komt er net op het goede moment een boerin richting de brug gewandeld. Snel wordt de camera bovengehaald en kan toch nog een laatste sfeerbeeldje worden gemaakt van de moedeloos wachtende trein. Het leven zoals het is: langs het smalspoor...

In Sichuan is (zeker tijdens de zomer!) een intens onweer nooit veraf. We hebben het lang droog gehouden, maar op 1 augustus 2013 is er geen ontkomen aan... Hoewel de taxichauffeur duidelijk zijn twijfels uit of het treintje wel gaat rijden, staan de beide stomers bij aankomst in Rongshan wel degelijk klaar voor vertrek. Wat uw webmaster nog het meest verwondert, is dat ze de trein niet eens hebben ingekort. Moedig!

Doordat het voorlopig blijft gieten (héél zware understatement!) kiest uw webmaster voor alternatieve fotografie. Al bij al toch wel sfeervol, om vanonder een afdak de trein in Shanziba te zien aankomen in de stromende regen. Het personeel op loc 211 moet echter wel uit het raam kijken om te zien wat hun collega's vooraan de trein aan het uitvoeren zijn.

Het positieve aan het klimaat in Sichuan is dat de regen ook weer even snel gaat als hij gekomen is. Een uurtje later, in Yujiabian, is uw webmaster bijzonder opgetogen als hij deze parallel kan fotograferen. Zo ziet u in het midden de C2 219 met enkele platte wagens rangeren, terwijl rechts de C2 211 nog even mag pauzeren alvorens te gaan assisteren bij het beladen van een kolentrein. De C2 219 zal zo dadelijk met de reizigerswagens links naar Rongshan terugkeren. Dit gebeurt uitzonderlijk op het officiële vertrekuur, tot grote ontsteltenis van een mijnwerker die hem daardoor mist. We geven hem dan zelf maar een lift naar Rongshan en hebben zo meteen een leerrijke babbel over de historie van het spoorlijntje en de steenkoolmijnen.

Terug in Rongshan wachten we de 219 met haar reizigerstrein op aan de inrit van het station. Te Shanziba heeft men een aantal goederenwagens in de trein geplaatst, waardoor het nu toch weer een gemengde reizigers- en goederentrein is. En onze lifter? Die is daardoor zelfs eerder in Rongshan geraakt dan wanneer hij de trein had genomen!

Afronden doen we aan de steenkoolmijn van Yujiabian, waar de C2 211 helpt bij het beladen van een kolentrein. Het vertrek zullen we niet meer meemaken, want het is tijd om terug naar België te vertrekken en die vliegtuigen wachten doorgaans niet... Toch kijkt uw webmaster met een erg dankbaar gevoel terug aan zijn bezoek aan Rongshan: na zoveel jaren geduldig hopen op de mogelijkheid om deze unieke spoorlijn te bezoeken, kon hij nu gedurende 4 dagen een massa interessante opnames maken zonder ook maar één keer aangemaand te worden dit gevoelige gebied te verlaten. Of dit het wachten dan waard was? En of!