Terwijl uw webmaster nu zijn horizonten heeft verlegd tot in China, is hij ooit véél bescheidener begonnen... Waar nu een zandvlakte en opkomend struikgewas te zien is, bevond zich ooit een van de sympathiekste seinpostjes die Nederland nog rijk was. Budel, op een boogscheut van de grens en uw webmaster's ouderlijke woonst, zou een begrip worden in zijn verdere hobby-beleving. Nog altijd denkt hij met weemoed terug aan de mooie momenten in zijn jeugd die hij op dit seinpostje heeft doorgebracht. Momenten die in zijn geheugen gegrift staan alsof ze pas gisteren gebeurd zijn...
Op 13-jarige leeftijd durfde hij het aan eindelijk eens op de deur van het charmante seinhuisje aan te kloppen en te vragen "of hij de rangeringen mocht volgen". "Sja, waarom niet", zal de seinwachter gedacht hebben en voor hij het wist zat hij met een bengel opgescheept die iedere vakantie toch minstens enkele dagen op deze kleine maar sympathieke stek terug te vinden was. Al van kinds af aan was hij gefascineerd door de mooie armseinen die hij van in België altijd in de verte zag staan. Nu kon hij van dichtbij meemaken hoe deze schitterende seinen bediend werden en meer nog: regelmatig mocht hij zelf voor seinwachter spelen.
Van 1989 tot 1993 zag hij er zowel de Belgische 51'ers, 62'ers, de Nederlandse 2200'en, 2400'en en 6400'en alsook de Duitse 215'en passeren met hun goederentreinen over de toen nog intacte "IJzeren Rijn". Om nog maar te zwijgen van de tientallen extra treinen die hij er op een paar jaar tijd zag passeren. Ja, dit waren topmomenten voor een tiener met een ontluikende spoorwegpassie.
Toch was dit niet eens de voornaamste aantrekkingskracht van dit mooie seinpostje met zijn 4 treinparen per dag. Wat dan wel? Wellicht was het de mengelmoes van bijzonder leuke voorvallen tot het opbouwen van een reputatie als "het manneke van Budel". Een reputatie die zelfs tot vandaag de dag standhoudt, getuige de reacties als hij weer eens een reeds langer actieve Nederlandse hobbyist of spoorman tegenkomt.
Dat uw webmaster een bekende bezoeker was op dit seinpostje blijkt wel uit het feit dat hij na een tijd zelfs een sleutel van het postje had zodat hij reeds koffie kon zetten als de seinwachter nog onderweg was. Of dat hij wel even de handbediende overweg dichtdraaide tegen dat de rangeerder en de machinist klaar waren met het rangeren voor het stuksgoederentreintje. Helemaal te dol werd het toen hij de baas tijdens een opleiding van 2 nieuwe seinwachters kon overtuigen dat er wel degelijk een fout in het stationsconsigne met betrekking tot het bedienen van de seinen stond. Of toen de NS-onderhoudsploeg hem vroeg wat het probleem was met een relaiskastje dat maar niet naar behoren wilde werken en hij hen zonder slag of stoot uit de nood kon helpen... Sja, de interesse voor techniek zat hem nu eenmaal in zijn genen hetgeen ook moeilijk anders kon met een grootvader die met het onderhoud van klassieke seinposten zijn brood verdiend had.
Helaas verdwenen op enkele jaren tijd achtereenvolgens de 2400-en, de doorgaande diensten met de Duitse 215-en alsook het charmante seinpostje zelf... Toen het seinpostje uiteindelijk op 23 december 1993 buiten dienst ging, werd meteen een eerste zeer indrukwekkend hoofdstuk in uw webmasters hobby-carrière afgesloten. Graag wil hij bij deze nog één keer alle seinhuiswachters bedanken voor de leuke tijd die hij er heeft doorgebracht. Willem, Matje, beide Rudy's, Will en Kees: bedankt voor al die mooie jeugdherinneringen!
IJzeren Rijn oude stijl: de Huckepack-trein Neuss-Zeebrugge
De IJzeren Rijn was al van oorsprong opgevat als een goederenas van de Antwerpse haven naar het Duitse hinterland. De laatste trein die de lijn in zijn geheel bereed was de zogenaamde Huckepack-trein met opleggers en containers. Vanaf 2 juni 1991 maakte deze trein gebruik van de spoorlijn via Montzen na het uitboren van de drielandentunnel bij Gemmenich. Dat net dit kortzichtige politieke manoeuvre jaren later zuur zou opbreken bij de discussies over de eventuele heropening van de IJzeren Rijn wilden de politiekers van destijds niet begrijpen... Hoe dan ook: het was iedere keer weer een knap zicht om de Duitse Baureihe 215 zo ver van huis te zien passeren. Hopelijk mogen deze of andere Duitse diesels op een dag terug van dit efficiënte traject gebruik maken.
|
|
Helaas was uw webmasters eerste fototoestel nu niet bepaald van dezelfde kwaliteit als hetgene waar hij vandaag de dag mee op pad trekt. Ondanks alles zie je op deze opname toch de meest typische aanblik van het stationnetje te Budel met de passerende 215 023-3. De loc passeert op 4 januari 1991 het seinhuisje tijdens zijn rit naar Antwerpen. Zo dadelijk zal hij de grens met België oversteken.
|
|
Het moderne Europa? Een Duitse loc (de 215 031-6), een Belgische overweg en een Nederlands voorsein (dat overigens op Belgisch grondgebied stond). Hoewel dit anno 2005 niet meer mogelijk is, kon deze foto wel worden gemaakt in april 1991. In principe sleepten enkel de 215 023-3 en de 215 024-1 de Huckepack-trein, het verschijnen van verkehrsrote BR215'en (met name de 215 031 en 215 032) voor deze trein gebeurde zeer uitzonderlijk wel eens sinds eind 1990.
|
|
Rond kwart na drie in de namiddag passeerde de Huckepack Budel weer richting Duitsland. We zien hem hier ter hoogte van de bekende seinpost te Budel op een mooie aprildag in 1991. Op de achtergrond is het inrijsein met hoofdsein en voorsein zichtbaar waarbij beide seinarmen, zoals gewoonlijk, de stand veilig tonen. Slechts heel uitzonderlijk maakte de Huckepack immers een dienststop te Budel. De seinwachter staat al klaar in de seinpost om de handbediende overweg open te draaien.
|
|
|
|
De zinkertstreinen van Antwerpen naar Budelco
Het voornaamste en meest stabiele transport over (een gedeelte van) de IJzeren Rijn is zonder meer het vervoer van zinkerts naar het zinfabriek Budelco te Budel. Dit zinkfabriek zorgt voor veel werkgelegenheid in de streek en heeft nood aan een constante toevoer van zinkertsen, een toevoer die praktisch uitsluitend per spoor geschiedt. Tijdens de jaren '80 en '90 reden hiervoor op weekdagen 2 treinparen met een stoere 51'er en 20-23 Falns-wagens een rit van Antwerpen naar Budel. Het gebulder van een 51 die met een beladen ertstrein optrok maakte toen al diepe indruk op uw webmaster, een indruk die er alleen maar sterker op zou worden met de jaren.
|
|
De 5182 mocht op 31 juli 1991 de tweede zinkertstrein van die dag slepen. Hij passeert hierbij het voorsein Av, dat nog in de stand onveilig staat. Logisch eigenlijk want de seinwachter te Budel had geen enkele controle wanneer een trein uit Neerpelt arriveerde. De truc was dan ook tien minuten na het vertrek van een trein uit Neerpelt op de uitkijk te gaan staan en dan vliegensvlug de overweg dicht te draaien en het sein open te zetten als de zinkertstrein net voorbij het voorsein de bocht om kwam.
|
|
Een echt zomersfeertje heerste op 29 juni 1992 toen de 5164 aan de uitrijseinen kant Weert wachtte totdat de Belgische rangeerder de wissels goed had gelegd. Wie was uw webmaster om over dit motief te klagen?
|
|
Rond kwart na tien vertrok de eerste geloste zinkertstrein alweer naar Antwerpen na op de overgavesporen net voor het zinkfabriek de andere zinkertstrein te zijn gekruist. We zien de 5171 hier Budel verlaten richting België in april 1991. Hij passeert daarbij het mooie inrijsein A/Cv. Vooraan in de trein bevinden zich enkele zogenaamde "Ferry-Boat-wagens", waarmee afgewerkte zinkproducten vervoerd werden. Deze wagens reden traditioneel met de eerste zinkertstrein mee.
|
|
Ietsje verder, aan het voorsein te Hamont, zien we het net iets jongere broertje dan de 51 op de vorige foto: de 5170. Met zijn lege trein begint hij al aardig op snelheid te komen hoewel de 8 cilinders nog heerlijk bulderderden tijdens het maken van deze foto op 13 juli 1992. De landsgrens bevindt zich op het punt waar de trein uit beeld verdwijnt achter de struiken.
|
|
|
|
Het "stuksgoederentreintje"
Veel kleinschaliger dan de zinkertstreinen was het stuksgoederentreintje dat op weekdagen het zinkfabriek en de chemische fabriek Akzo bediende. Dit treintje bestond vooral uit ketelwagens en gesloten goederenwagens voor afgewerkte producten. Op woensdag echter reed de zogenaamde "Meggentrein": een complete trein ertswagens met speciale zinkerts, afkomstig uit het Duitse plaatsje Meggen. Zo kon de lengte van deze trein ook fel variëren: soms had hij slechts één wagen mee hoewel uw webmaster ook eenmaal een trein heeft waargenomen met ruim 30 wagens. Het bijzonderste kenmerk aan deze trein was vanuit fotografisch standpunt echter niet de lengte, dan wel de locomotiefreeksen die deze trein sleepten doorheen de jaren. Doorgaans werd deze trein gesleept door 2200'en, maar in de dienstregeling '90-'91 doken ineens weer 2400'en op, die zo mede in het klassiek beveiligde Budel hun roemrijke carrière afsloten onder massale belangstelling van fotografen.
|
|
Op 13 februari 1991 mocht de 2418 de rangeringen te Budel verzekeren. We zien het stuksgoederentreintje ter hoogte van de overgavesporen in een fraai besneeuwde omgeving. Destijds was het nog gewoon de NS die het goederenverkeer uitbaatte en was er van privatiseringen en herstructureringen nog lang geen sprake.
|
|
Een sfeerbeeldje waarvoor uw webmaster geld zou geven om het nog eens te mogen herbeleven... De 2502 doet op Valentijnsdag 1991 waar hij goed in is: met zijn typerende gerochel rook produceren. Het geluid van deze roetkacheltjes was een streling voor het oor... De trein zelf mocht er ook wezen: door de koude verliep het lossen van de erts niet zo vlot waardoor er een "Meggenwagen" met een dag vertraging werd opgenomen in de trein die verder uit de gebruikelijke ketelwagens bestond. Een typisch buurtgoederentreintje zoals dat toen nog gebruikelijk was...
|
|
Op 4 januari 1991 mocht de 2450 de wekelijkse Meggentrein van Budel naar Eindhoven brengen. Achteraan de trein bevinden zich ook nog enkele Ferrywagens en een enkele ketelwagen. De rangeerder mag een eindje stappen om de remproef te nemen.
|
|
Op een zonnige tiende mei 1991 zien we de 2450 nogmaals als hij het stuksgoederentreintje naar Eindhoven naar het seinpostje opduwt. Rechts van de 2450 is het inrijsein D/Bv zichtbaar. Op de achtergrond zijn ook nog de uitrijseinen C1 en C2 zichtbaar.
|
|
De 2447 heeft zonet zijn trein voor Eindhoven opgehaald en wordt nog even van spoor 2 naar spoor 1 "omgezet". De seinwachter heeft ondertussen de koffie al klaar want de rit naar Weert en Eindhoven kan onmogelijk beginnen zonder de verplichte middagbabbel in het rustieke seinhuisje op deze derde april 1991.
|
|
Een halfuurtje later is het tijd om te vertrekken (of was de koffie op?) en mag de 2447 weer op weg naar Weert. Het blijft een heerlijk zicht, de sublieme 2400'en temidden van de klassieke beveiliging in het rustieke Budel. Met deze foto nemen we afscheid van de schitterende 2400'en... Hun taak werd immers overgenomen door de ook niet lelijke 2200'en.
|
|
Ruim een jaar later, op 29 juni 1992, zien we de 2326 rangeren met slechts één ketelwagen. Hij moet hier van spoor 1 naar spoor 2 omgezet worden, maar de machinist vond het leuker dit met de klassieke beveiliging te doen dan met de gebruikelijke handgebaren. Wie was uw webmaster om daartegen te protesteren? Dit deed alleszins terugdenken aan de tijd tot midden de jaren '80 dat deze trein nog doorreed naar Neerpelt.
|
|
Kan het authentieker? Na de rangeringen aan de overgavesporen met het zinkfabriek keert de 2289 terug naar het seinhuisje met zijn stuksgoederentreintje naar Eindhoven. Het huis rechts maakt het plaatje maar compleet... Spoorwegnostalgie zoals uw webmaster ze graag terugziet was dagelijkse kost op 23 augustus 1991.
|
|
Helaas was het een sombere herfstdag in 1992 toen de bruine 2275 met het stuksgoederentreintje te Budel belandde. Ondanks het sombere weer misstaat hij zeker niet tussen de armseinen te Budel. Ondertussen is in het seinhuisje de laatste revisie van het Siemens & Halske-gestel aan de gang. De seinpost ging "immers" een jaar later buiten dienst...
|
|
|
|
Het seinhuisje zelf
Het seinpostje van Budel was uitgerust met een zogenaamd "Siemens & Halske"-gestel. Deze gestellen waren in Nederland de meest gebruikte toestellen bij de zogenaamde "klassieke beveiliging". Ook in België vonden (en vinden...) we ze wijd verspreid terug.
|
|
Ronduit subliem was het "Siemens & Halske"-gestel, zeker als 's avonds de sfeervolle gloeilamp boven de hendels werd aangestoken zoals hier in oktober 1993. Helaas was het een tweetal maanden later allemaal voorbij...
|
|
Index
|
