Spoorwegnostalgie

Smalspoor in het woud

U beseft het misschien nog niet helemaal, maar door deze reportage te openen bent u in de smalspoorjungle beland! Het smalspoornet rond Viseu de Sus is immers in al zijn facetten een "aparte" belevenis. Zo is het de laatste echte woud-smalspoorlijn in Roemenië met de typische ogenschijnlijke chaos die typisch is voor dit soort spoorlijnen. Bestelwagens met spoorwielen, een beveiliging die bestaat uit tegen mekaar roepende spoorlieden en vooral liters, liters alcohol... Eigenlijk is het lijstje nog langer, maar laat ons nog enkele verrassingen bewaren voor als u de foto's zelf aan het bekijken bent.

Enkele feiten over Viseu de Sus: vanuit dit stadje in de Maramures (Roemeense zijde van de Karpaten) vertrekt een smalspoorlijn de bergen in tot aan de Ukraïense grens. Het doel van deze spoorlijn? Pas gekapt hout uit het woud naar de zagerijen te Viseu de Sus vervoeren. Tot enkele jaren geleden gebeurde dit met stoomlocomotieven, maar vandaag de dag gebeurt het houttransport met dieselloc's. De stomers worden 's zomers wel nog van stal gehaald voor toeristentreinen want ook dagjestoeristen hebben de charme van deze smalspoortreintjes ontdekt. Uw webmaster betreurt natuurlijk dat de dagelijkse diensten met stoomlocomotieven op dit smalspoornet voorbij zijn, maar desalniettemin is er nog voldoende interessant materieel aanwezig om een bezoek aan Viseu de Sus tot een fotografisch succes met de brede glimlach te laten uitgroeien.

Volledigheidshalve moet uw webmaster vermelden dat dit bezoek al uw webmasters' tweede bezoek aan Viseu de Sus was. De foto's van het eerste bezoek (toen er wel nog stoomlocomotieven in de dagelijkse dienst reden) komen op een dag vast nog wel eens op deze website te staan. Maar dat is dus voor later, wellicht moet u na het zien van deze reportage immers al even bekomen bij het feit dat dit soort operaties écht nog bestaan in de Europese unie. Ga dus rustig in uw luie zetel zitten en geniet van Europa's meest excentrieke smalspoornet...

Op onze eerste dag te Viseu de Sus (22/08/2007) besluiten we met de toeristentrein mee te rijden en gewoon te genieten van de sfeer langs het spoor. De foto's die we dan onderweg kunnen nemen, zijn gewoon mooi meegenomen. Hoewel dat het dus een toeristentrein betreft, rijden er ook altijd veel 'gewone' Roemenen mee met deze trein. Hoog in de bergen zijn er immers geen wegen... Deze vrouw, gekleed in traditionele klederdracht, smeekt gewoon om een silhouetportret terwijl ze dromend naar het bergriviertje kijkt, waarlangs het smalspoorlijntje zich omhoog slingert.

Een van de bijzonderheden rond Viseu de Sus zijn tot spoorvoertuig omgebouwde trucks die als taxi ingehuurd kunnen worden. We zien hier uw webmasters' favoriet te Novat, wachtend tot hij is voorbijgestoken door de toeristentrein naar Faina. Zoals u ziet houdt de machinist/chauffeur (schrappen wat niet past) goed zijn stuur vast. Wat, een 'trein' met een stuur? Ja, toch wel, want dit stuur bedient nu de rem, net zoals bij een handrem het geval is in onze Belgische treinen. Je moet er maar opkomen...

We bevinden ons te Cozia, het is 8u 's morgens... De Roemenen zijn al druk een feestje aan het bouwen, getuige het aantal bierflesjes dat u op deze foto kan tellen. Sja, zolang er maar geen ongelukken gebeuren...

De toeristentrein heeft haar eindbestemming bereikt: Faina. Terwijl de toeristen aanschuiven voor de barbecue, concentreert uw webmaster zich liever op de 764 211 'Mariuta' die rangeert. Heerlijk toch, dit smalspoorstomertje midden in de natuur...

Omdat we het ondertussen helemaal gehad hebben met de toeristen en hun typische drukke gedoe besluiten we met een zogenaamde 'productietrein' mee terug naar Viseu de Sus te liften. Het is met deze treinen dat het vers gekapte hout naar de zagerij wordt vervoerd. We zien deze trein bij aankomst te Viseu de Sus. Nog eventjes rangeren en de 87 0032-0 mag gaan genieten van een welverdiende nachtrust.

Tijdens een wandeling door het depot van Viseu de Sus valt uw webmasters' oog op dit tableau, waar de diensten voor de volgende dag op beschreven staan. Voor wie zijn Roemeens wat wil bijschaven: onderaan op het bord zie je de tekst 'Va dorim, drum bun!' hetgeen zoveel betekent 'Het ga jullie goed, goede reis!'. Toch wel een stoere uitdrukking voor mensen die de dag erna weer gewoon op hun werk worden verwacht :-)

De 23e augustus 2007 start waar de vorige dag eindigde: in het depot van Viseu de Sus, waar net de 764 211 'Mariuta' wordt voorbereid op haar dienst met de toeristentrein naar Faina. Als er geen toeristen te bespeuren zijn, ziet het er allemaal erg charmant uit, zo naast deze sublieme houten loodsen.

Hoewel uw webmaster natuurlijk een enorme interesse voor stoomtractie heeft, kan een toeristentrein met stoomtractie toch echt niet op tegen de motorwagen links in beeld. Deze motorwagen zal vandaag ook de lijn op gaan, dus we gaan onderhandelen met de machinist en de rangeerder over het tarief om mee te rijden, met natuurlijk de bijkomende vraag om onderweg fotostops te houden. Voor de twee aanwezige fotografen wordt de prijs vastgelegd op 10 euro p.p., geen geld eigenlijk voor ons privé-fotoritje met een sublieme motorwagen.

Een halfuurtje later vertrekken we, maar net buiten Viseu de Sus houden we halt. De machinist en de rangeerder nemen onze 20 euro mee en gaan voor dit bedrag... bier halen! Als je weet dat je in Roemenië halve liter-blikken koopt aan een halve euro, dan kan je snel uitrekenen wat voor een drankvoorraad de beide heren konden opsouperen de rest van de dag. Ondertussen maken de twee Belgische spoorwegliefhebbers een schietgebedje aan de kerk, dat ze dit avontuur mogen overleven.

Met de regelmaat van de klok stopt onze motorwagen om het personeel de kans te geven een babbeltje te maken met de buurtbewoners van de spoorlijn. Als er bij een van die stops een oudere vrouw in traditionele klederdracht de motorwagen passeert, moet dit uiteraard op de gevoelige plaat worden vastgelegd. Ja, deze parallelle wereld bestaat nog steeds op 2500km van België...

Te Novat passeren we de 87 0033-8 met een lege productietrein op weg naar de verschillende laadplaatsen langs de lijn. Deze trein moet eventjes op ons wachten, aangezien wij met aan veel hogere snelheid kunnen rijden. Met radiocontact houden de machinisten contact met mekaar om zo af te spreken welke treinen er voorrang krijgen. Hoe primitief dit systeem in onze Westerse ogen ook mag lijken, het functioneert duidelijk heel goed op deze bijzondere spoorlijn.

Tijd voor een fotostop aan de rotsen nabij Cozia. Geloof het of niet: deze motorwagen is géén museumstuk. Het is een gewone trein die wordt gebruikt voor het gewone treinverkeer op een iets minder gewone spoorlijn.

In het stationnetje van Cozia besluiten we de naar Faina verder rijdende motorwagen te verlaten en het verdere verloop van de dag op ons af te laten komen. De motorwagen moet 's avonds toch sowieso terugkomen, dus we zien wel hoe we de dag verder om krijgen. Na een kwartiertje van het zonnetje te hebben genoten, horen we een diesel naderen: de productietrein met de 87 0033-8 die we in Novat voorbijgestoken hadden. Met het stationsgebouwtje en enkele heerlijke beboste heuvels op de achtergrond schreeuwt dit om een foto, die uw webmaster met veel plezier met u deelt. Even later liften we met deze trein mee, nog altijd onder het motto 'we zien wel waar we uitkomen'...

Blijkbaar rijdt deze productietrein naar Novicior, want de trein stopt aan het aansluitspoor van deze laadplaats en men maakt ons duidelijk dat men gaat rangeren. Dat vinden we helemaal niet erg, zo kunnen we weer enkele foto's maken van deze leuke trein te midden van de natuur.

Als een halfuurtje later de volledige productietrein te Novicior op een zijspoor staat en we een schrille fluittoon horen, weten we dat ook de toeristentrein zo dadelijk zal passeren. We moeten niet lang zoeken naar een geschikt fotopunt: deze buitenbocht geklemd tussen een rotswand en het bergriviertje smeekt als decor te worden gebruikt voor een foto van de 764 211 die met haar toeristentrein naar Faina rijdt. Door optimaal gebruik te maken van het buitenbochteffect worden de net iets té kleurrijke toeristen zelfs uit beeld gehouden :-)

Nadat we de toeristentrein te Novicior gefotografeerd hebben, besluiten we te voet langs het spoor richting Faina te wandelen, in de hoop nog enkele andere leuke foto's te kunnen maken. Als blijkt dat de toeristentrein een kilometer verderop stilstaat, moeten we niet lang nadenken en besluiten we verder met deze trein mee te liften. Wanneer deze trein vervolgens weer stopt te Suligu, steken we hem te voet voorbij om er een fotootje van te maken als de 764 211 haar weg naar Faina vervolgt.

We wandelen nu nog de laatste kilometers naar Faina, waar we deze tot spoorvoertuig omgebouwde Ford Transit zien arriveren, die voor onze neus gedraaid wordt. Hiervoor krikt de 'machinist' de hele bestelwagen de hoogte in m.b.v. een platform dat zich onder het zwaartepunt van de wagen bevindt. Eenmaal in de hoogte gekrikt, kan de machinist het voertuig dan gewoon omdraaien. Simpel, maar je moet het bedenken...

Bekijk ook zeker eens deze foto en let dan op de landcode achterop de bestelwagen om te zien waar hij oorspronkelijk vandaan komt ;-)

Te Faina bevindt zich ook de motorwagen waar we deze morgen mee vertrokken zijn. Aangezien het personeel nergens te bespeuren is, leggen we ons rustig in de schaduw en wachten op de dingen die komen gaan. Een uurtje later komt er weer beweging in de zaak en kunnen we de motorwagen fotograferen bij de 'uitrit' van het station, richting Viseu de Sus. Hierbij doen we teken naar de machinist dat we graag meerijden voor de terugrit en dus vervolgen we samen met hem onze terugrit.

Te Botizu moeten we met de motorwagen enkele houtwagens oppikken die vanwege beschadiging uit de productietreinen van de voorbije dagen waren gerangeerd, maar die ondertussen weer zijn gerepareerd. Voordat de motorwagen voor deze wagens wordt geplaatst, maken we nog snel deze opname met het sublieme stationsgebouw van Botizu.

Met de houtwagens aan de haak, vervolgen we onze weg naar Viseu de Sus. Aan de tunnels net buiten Botizu maken we de machinist duidelijk dat we hier een fotostop willen houden. Als u deze foto ziet, begrijpt u vast waarom... Overigens: bekijk de motorwagen eens in detail... Misschien valt u op dat er geen machinist te zien is in de motorwagen. Nochtans is hij wel aanwezig :-) Deze motorwagen heeft enkel een stuurpost aan het andere uiteinde, dus de machinist moet vanuit een zeer lastige positie achteraan de trein helemaal naar voren kijken. Dat de man ondertussen straalbezopen is, draagt ook niet echt bij tot ons gevoel van veiligheid tijdens de rit...

Zo'n 10 kilometer verderop (de lijn is in totaal zo'n 45 kilometer lang), te Bardau, belemmert een bestelwagen de doorrit naar Viseu de Sus. Zo ontstaat een hele file, want buiten de bestelwagen en onze motorwagen arriveert een halfuurtje later ook de toeristentrein op de terugweg naar Viseu de Sus. Ondertussen heeft uw webmaster natuurlijk al lang de tijd genomen om nog een fotootje te maken van de motorwagen met zijn twee houtwagens.

We naderen Viseu de Sus, tijd dus om deze reportage af te ronden. Mocht u het nog altijd niet geloven dat de machinist wel degelijk achteraan in de motorwagen zit, dan volgt hier wellicht het ultieme bewijs. We hebben immers onderweg een aantal arbeiders opgepikt, die de hele passagiersruimte van de motorwagen bezetten, tot het front van dit charmante voertuig toe. Een halfuurtje later arriveren we veilig (wie had dat nog gedacht...) aan het depot. Na de machinist en de rangeerder hartelijk te hebben bedankt voor de onvergetelijke dag zakken we zelf af richting café, waar we tussen pot en pint nagenieten van de fantastische rit op deze heerlijke spoorlijn.