Na te hebben rondgetrokken door Tanzania, Zambia, Zimbabwe en Botswana was onze aankomst in Zuid-Afrika toch wel een beetje een cultuurschok. Al vanuit de lucht viel ons op hoe modern dit land is in verhouding tot de andere bezochte landen. Eenmaal geland en op bezoek bij een Belgische vriend en zijn vrouw viel vooral op dat je hier veel meer met je persoonlijke veiligheid moet bezig zijn dan in de rest van Afrika.
Op spoorwegvlak is een jaar voor ons bezoek de inzet van stoom in de dagelijkse dienst geëindigd bij papierfabriek Sappi in Umkomaas. Wel zijn er meerdere museumverenigingen stevig aan de weg aan het timmeren. Tijdens de paar dagen die we in Zuid-Afrika doorbrachten, hebben we er twee van bezocht: Reefsteamers met hun uitvalsbasis in Germiston en Friends of the Rail met als thuisbasis Hermanstad. Beide plekken liggen eigenlijk vlakbij Johannesburg en Pretoria (of is het Tshwane?) wat ze gemakkelijk te combineren maakt gedurende een weekend.
Normaal gezien zou Reefsteamers op zaterdag een rit naar Magaliesburg maken met een van hun grote stomers. Helaas ging deze rit niet door en moesten we ons tevreden stellen met een depotbezoek. Bij Friends of the Rail werden we getrakteerd op een rondrit naar Pyramid South: een rit die volledig onder de bovenleiding plaatsvond, maar die uw webmaster wel de kans bood om ook een Zuid-Afrikaanse stomer in actie te beleven.
Al bij al was het bezoek aan Zuid-Afrika vooral een leuke gelegenheid om kennissen te bezoeken. Op spoorwegvlak was het duidelijk een voorproefje van wat er te beleven kan zijn. Uw webmaster gaat er dus van uit dat hij vroeg of laat wel eens zal terugkeren naar dit land, waarbij er dan hopelijk wat meer spectaculaire stoomtreinfoto's gemaakt kunnen worden.
Tijdens ons bezoek aan de werkplaats van Reefsteamers (op 6 augustus 2016) valt op hoe professioneel deze club bezig is. In een loods die qua grootte vergelijkbaar is met de metalen loods van Antwerpen-Dam, wordt tegelijkertijd onderhoud gepleegd aan meerdere stoomlocomotieven. Zo zien we op deze foto de 12AR 1535 'Susan' ‘Dorothy’ waarbij de rookkastdeur is uitgenomen, zodat we een mooi zicht krijgen op de vlampijpen en de oververhitterelementen.
Enkele sporen verderop staat de 15CA 2056 ‘Dorothy’. Deze locomotief krijgt op het moment een drijfwerkrevisie, waarbij het chassis op enkele punten ondersteund wordt zodat dat chassis niet gaat doorhangen. Rechts ligt nog een set uitgenomen oververhitterelementen. Het is echter niet meteen duidelijk van welke locomotief deze exemplaren afkomstig zijn.
De erg mooie Garratt GMA/M 4079 'Lyndie Lou' staat ten tijde van deze opname afgesteld in de werkplaats van Reefsteamers. Deze 2-4-1+1-4-2 is rijvaardig maar werd ten tijde van dit bezoek niet echt ingezet door haar eigenaar "Sandstone Estates", een groot agricultureel bedrijf dat zich steeds meer toelegt op de restauratie van oude voertuigen waaronder een indrukwekkende collectie smalspoorstoomlocomotieven. Hopelijk kan deze mooie Garratt snel weer de aandacht krijgen die ze verdient.
Een dagje later bevinden we ons in Hermanstad, een buitenwijk van Pretoria, van waaruit de Friends of the Rail regelmatig speciale ritten organiseren. Vandaag doet de Class 24 3664 dienst. Enkele uren voor het vertrek van de speciale rit nemen we rustig een kijkje in hun uitvalsbasis en valt natuurlijk meteen deze nummerplaat op waarop onder andere de naam van de nationale spoorwegmaatschappij in het Afrikaans vermeld staat.
De bediening van de loc is bijzonder fraai gerestaureerd. Je ziet dat er mensen met passie aan deze loc hebben gewerkt!
Hoewel het geen sinecure is om in de buitenwijken van Pretoria leuke fotopunten te vinden, lukt het ons toch na enkele uren op de satellietbeelden van Google Maps te hebben rond getuurd (een truc die uw webmaster erg vaak toepast eigenlijk). In Wonderboom wachten we de trein een eerste keer op. Met een vertraging van zo'n 40 minuten komt de Class 24 3664 uiteindelijk opdagen. Met deze schitterende set rijtuigen had het zomaar een trein in de dagelijkse dienst kunnen zijn.
In Bon Accord hebben we de trein opnieuw te stekken. Na een aftakking in Wonderboom is de spoorlijn "gewoon" dubbelsporig. De stoker is druk aan het stoken, maar dit komt niet helemaal tot zijn recht door een windvlaag die de rook helemaal achter de loc jaagt. Net achter uw webmaster zal de trein over een fly-over richting het goederenstation van Pyramid South rijden. Daar zal de hele trein gedraaid worden via een "balloon" (een keerlus), waarna weer terug naar Hermanstad zal worden gereden.
We sluiten af aan dit erg mooie fotopunt in Bon Accord. Je zou het niet meteen zeggen, maar de lijn is hier wel degelijk dubbelsporig. Het tweede spoor ligt links buiten beeld. Hoe dan ook is het een fraaie manier om deze reis af te ronden. Een reis die bijna een maand geleden in Tanzania startte en die uw webmaster weer maar eens deed beseffen dat er nog zoveel moois te fotograferen is. Wellicht tot ziens, Afrika!
Op pad met toeristen
Op zondag 7 augustus 2016 mag de Class 24 3664 de benen strekken met een toeristentrein van Hermanstad naar goederenstation Pyramid South en terug.
