Depotbezoek bij de NMVB
° 2016

Op 1 juli 2016 verliet, na een restauratieperiode van 4 jaar, tram SE9104 de technische school van Don Bosco Haacht. Deze tram werd in deze school (waar uw webmaster les geeft) gerestaureerd om in Grimbergen te worden opgesteld aan de stelplaats van De Lijn. Vanuit deze stelplaats pendelde deze tram tot 31 juli 1978 dagelijks naar Brussel. Het type "SE" (Standaard Expo) is eigenlijk de luxeversie in de reeks gelijkaardige varianten van dit tramtype. Deze trams werden immers iets luxueuzer ingericht om dienst te doen voor de Expo '58. Na de sluiting van de tramlijn naar Grimbergen werden een aantal trams naar de kust overgebracht om daar, per 2 gekoppeld, nog enkele jaren dienst te doen als kusttram.


Het intrigerende is dat na de restauratie de SE9104 opnieuw een uitje naar de kust mocht maken: ditmaal niet om daar te worden ingezet, maar wel om vrijwilligers van T.T.O.-Noordzee (Toerisme, Transport, Ontspanning aan de Noordzee; de organisatie die toeristische ritten met trams aan onze kust laat rijden) de kans te geven om de tractiemotoren van de SE9104 te demonteren voor later gebruik bij trams die rijvaardig gehouden worden. Bovendien konden externe vrijwilligers zo nog een aantal restauratiewerken beëindigen die ver buiten de leerplannen van een technische school vallen. Na dit alles zou de tram begin 2017 naar Grimbergen verhuizen om daar tentoongesteld te worden.

° 1978

Al maandenlang heeft nonkel Ronny beloofd dat hij zijn neef Bert eens zou meenemen tijdens een dagje op het werk. Ronny is Wattman bij de NMVB (Nationale Maatschappij van Buurtspoorwegen) en rijdt met de kusttram tussen Knokke en Oostende. Hij zoekt al enkele maanden naar een geschikt moment, maar heeft toch wat schrik om in de problemen te komen, want de bazen hebben onlangs weer maar eens te kennen gegeven dat ze niet kunnen lachen met collega's die regels met de laars lappen. Op 26 november 1978 heeft hij echter plantondienst op een rustige weekenddag. De bazen zijn er niet in het weekend en doordat hij tijdens zo'n rustige plantondienst de hele tijd in de buurt van de werkplaats blijft, kan hij wellicht wat trams fotogeniek opstellen zodat Bert er lustig op los kan fotograferen. Zo gezegd, zo gedaan en samen met zijn neef wordt op een typische herfstdag koers gezet naar het tramdepot van Knokke-Zoute.
Aan het depot aangekomen, heeft nonkel Ronny al meteen een verrassing in petto voor Bert. Op 17 oktober laatstleden is tram SE9104 vanuit Brabant overgebracht naar Oostende. Na de sluiting van de laatste buurttramlijn van Vlaanderen waren daar meerdere trams overbodig geworden en aan de kust zullen ze enkele tot op de draad versleten SO's vervangen tot de levering van nieuwe trams. De SE9104 komt normaal niet in Knokke, maar Ronny heeft het kunnen regelen dat er "toevallig tot wat onderhoud aan deze tram moet gebeuren in Knokke, waarvoor men in Oostende de middelen niet heeft". Ook heeft hij aan een collega gevraagd om al een paar trams voor de loods klaar te zetten. Bert weet dan ook niet wat hij ziet, als hij deze opstelling ziet staan.
Meteen na aankomst moet Ronny enkele trams klaarmaken voor de dienst. Terwijl hij zijn plicht naar behoren vervult, maakt Bert enkele foto's van de opstelling voor de mooie loods. Naast Ronny zijn auto zien we de SE9104, vervolgens de SO9014, de S9750 en de SO9093. Dit zijn allemaal varianten van trams van het type S, trams die door de NMVB tijdens de jaren '50 in eigen beheer werden gebouwd op oude chassis van trams uit de jaren '30.
Langs de andere kant kan je beter de onderlinge verschillen zien, vooral bij de eenrichtingstram SO9014, die aan de achterkant voorzien is van een deur zodat de conducteur tijdens de rit in een bijwagen kan overstappen. De voorste tram in het rijtje, de SE9093, is net als de SE9104 afkomstig uit het Brusselse. In tegenstelling tot de SE9104, is de SO9093 echter al omgebouwd voor haar diensten aan de kust.
Op vraag van Bert, toont nonkel Ronny hoe bij de SE9104 de zogenaamde "flèche" tegen de bovenleiding wordt geplaatst. Al bij al is het wel logisch dat (ook al is het maar voor een paar jaren) de SE9104 nog met stroomafnemers zal worden uitgerust voor de erg lange diensten langs de kustlijn. Voor tramliefhebbers is dit natuurlijk wat jammer, maar de wattman zou er maar niks aan vinden om telkens te moeten uitstappen als er weer eens een windvlaag voor gezorgd heeft dat het koperen wieltje van de rijdraad wegwaaide.
"Goe", zegt nonkel Ronny,"ge eit nu ne foto wor dakke diene flèche gebruke, mo nu willek wok ne foto me min uniforme vwo den tram". Bert gaat hier uiteraard mee akkoord en vereeuwigt nonkel Ronny aan een van de deuren van tram SE9104.
Wat later komt ook Tom toe, een van de collega's die zo dadelijk enkele diensten tussen Knokke en Oostende zal rijden. Ronny heeft de SO9093 al ruim op tijd klaargezet, waardoor ze nog alle tijd voor een babbeltje hebben. Zouden ze het hebben over de Volga M24 die Tom onlangs heeft aangekocht?
Terwijl Tom rustig aan zijn pijp lurkt, vertelt Ronny een sappige anekdote van zijn dienst gisteren. Zou die mevrouw uit Antwerpen echt ver hebben kunnen stappen toen ze na het verlaten van de tram op haar hakken de duinen in wandelde?
Tom heeft ondertussen zijn auto geparkeerd en gaat bij de koermeester het dienstenboek invullen. Bert profiteert van dit moment om dit sfeerbeeldje te maken. Anno jaren '70 is deze scène zo normaal om te zien, maar reeds 5 jaar later zou het er hier totaal anders uitzien met de instroom van de moderne enkelgelede trams van La Brugeoise et Nivelles.
Terwijl Bert eens in de loods rondkijkt, komt een van de mechaniekers hem toch al snel zeggen dat hij daar niet veel te zoeken heeft. Goed, dan maar braaf terug naar buiten...
Die SE9104 is toch een speciale tram om hier in Knokke te zien. Al een geluk dat nonkel Ronny deze toevallige aanwezigheid heeft kunnen regelen, want wat is de kans dat Bert deze tram anders nog had kunnen fotograferen met de originele "flèches"?
Bert krijgt er maar niet genoeg van en dus wordt ook deze doorkijk nog eens gefotografeerd. Vooraan staat de SO9093, rechts staat de pas gearriveerde SE9104. Daar tussenin zien we de SO9014 en de S9750. Te zeggen dat enkel de SO9014 altijd dienst heeft gedaan aan de kust. De andere 3 trams zijn "import" van opgeheven tramlijnen in het binnenland...
Na afloop van de dienst gaan de collega's traditiegetrouw nog een pint drinken in hun vaste staminee in Damme. Bij gebrek aan trams fotografeert Bert de auto's van de collega's dan maar. Vele jaren later zal dit ook wel een leuk tijdsbeeld opleveren zeker?
Uiteraard werden bovenstaande foto's niet in 1978 gemaakt, maar wel op 26 november 2016. Tijdens deze bijzondere fotoshoot voelde het echter meermaals of we effectief jaren terug in de tijd gingen. Een serieus woord van dank aan de vrijwilligers van de TTO is dan ook zeker op zijn plaats. Bedankt heren, dankzij jullie fantastische restauratiewerk en de volle medewerking voor deze fotoshoot, was dit echt een fantastische dag!

Verder verdient ook Tom Vannuffelen zeker een woordje van dank, om helemaal vanuit de Noorderkempen tot Knokke te komen met zijn Volga M24.

Index